Hai đèn ưu tiên xoay tít, còi hú liên tục xin nhường đường nhưng chiếc xe cứu thương vẫn “ch.ôn chân” giữa biển người trong những ngày giáp Tết.
B.áo VnExpress đưa tin “Xe cấp cứu ch.ôn chân trên cung đường tắc nghẽn’ với nội dung:
17h chiều 20/1, y sĩ Nguyễn Tiến Long, Trạm 115 Đống Đa, nhận cuộc gọi cấp cứu. Người phụ nữ 26 tuổi, mang t.hai 38 tuần, ngã đập m.ặt xuống đất, co gi.ật trên đường Vũ Trọng Phụng, cách trạm 2-3 km. Ê kíp xuất phát sau ba phút, nhưng gặp ngay cảnh tắc nghẽn. Tiếng còi xe vang dồn dập kh.ông giúp xe nhích nổi giữa dòng phương tiện dày đặc.
Trong xe, y sĩ Long hướng dẫn người nhà s.ơ cứu qua điện thoại, đồng thời phối hợp điều động xe hỗ trợ để g.iảm nguy cơ đưa bệnh nhân vào viện muộn. Tài xế Nguyễn Đức Thường căng mắt quan sát, cố len lỏi từng chút. “Nếu kh.ông kẹt xe, đoạn đường đi đón người bệnh chỉ m.ất khoảng 5-7 phút, thay vì hơn 10 phút vẫn đứng tại chỗ như l.úc này”, lái xe Thường tiếp lời.
40 phút sau, xe mới tiếp cận được hiện trường. Người phụ nữ hoảng loạn, miệng chảy máu nhưng dấu hiệu s.inh tồn ổn định. Sau s.ơ cứu, ê kíp lại chật vật chuyển bệnh nhân đến Bệnh viện Phụ sản Hà Nội. Trên xe, nam điều dưỡng nắm chặt tay sản phụ, theo dõi sức khỏe, đồng thời động viên người nhà bình tĩnh. Ở buồng lái, y sĩ Long tiếp tục tìm đường để lái xe Thường đạp ga, di chuyển thuận lợi nhất. Sau gần một tiếng, đổi 7-8 cung đường khác nhau, xe cũng đến Khoa cấp cứu của bệnh viện.
“Giây phút nghe tiếng tim t.hai b.é vẫn ổn định, tôi thở phào nhẹ nhõm, tay nổi da gà vì sung sướng”, anh Đảng nói, lưng ướt sũng mồ hôi.
Vừa rời bệnh viện, chuông điện thoại lại reo lên th.ông b.áo ca cấp cứu mới. Chiếc xe tiếp tục lao đi khi t.ình trạng ùn tắc ngày càng nghiêm trọng.
Nhân viên cấp cứu 115 đang s.ơ cấp cứu cho sản phụ tại hiện trường. Ảnh: T.hùy An
Hà Nội là thành phố có mật độ xe lớn, trong khi nhiều đường hẹp, chưa đủ đáp ứng đến t.ình trạng xe dừng chờ kéo dài. Hiện, thủ đô có trên 8 tr.iệu phương tiện, gồm 1,1 tr.iệu ôtô, 6,7 tr.iệu xe máy, 200.000 xe đạp điện, chưa kể 1,2 tr.iệu phương tiện của tỉnh, thành phố khác. T.ỷ lệ đất dành cho giao th.ông của Hà Nội chỉ đạt 12-13%, thấp hơn nhiều so với tiêu chuẩn 20-26%.
Hai tuần trước Tết Ất Tỵ, tần suất di chuyển của người dân tăng nhanh, nhiều tuyến đường chính tại Hà Nội như Nguyễn Xiển, Khuất Duy Tiến, Ngã Tư Sở, Trường Chinh, Láng… ùn tắc nghiêm trọng, kh.ông kể giờ cao điểm. Trong khi ý thức nhường đường của người dân còn thấp, thiếu làn đường cho xe cứu thương, cơ sở vật chất hạn chế, nguy cơ đẩy bệnh nhân vào những t.ình huống nguy h.iểm.
Một nghiên cứu của các nhà khoa học Indonesia, công bố năm 2020, cho thấy tắc đường là nguyên nhân chính gây ra sự chậm trễ của các xe cứu thương. Một s.ố nước như Philippines, Uganda, Indonesia, Thái Lan ghi nhận người bệnh t.u v.ong do kh.ông được cấp cứu kịp thời, xuất phát từ sự chậm trễ của xe cứu thương khi tắc đường. Việt Nam chưa có con s.ố thống kê về t.ình trạng này.
Trong y học, “thời gian vàng” trong các trường hợp cấp cứu như đ.ột q.uỵ, nhồi máu cơ tim hay t.ai n.ạn giao th.ông thường chỉ kéo dài 60 phút. Mỗi phút trôi qua, bệnh nhân đ.ột q.uỵ có nguy cơ m.ất đi 1,9 tr.iệu tế bào não, theo Hiệp hội Đ.ột q.uỵ Mỹ (Americ.an Stroke Association). Mỗi phút một người bị đau tim kh.ông được hồi sức tim phổi sẽ l.àm g.iảm 10% cơ hội s.ống sót.
Theo điều dưỡng Đảng, khi tắc đường, người bệnh là thiệt thòi nhất. Chẳng hạn, nhiều ca ngừng tuần hoàn, phải cấp cứu ép tim ngoài lồng ngực, bóp bóng, dùng thuốc, s.ốc tim… nhưng xe cấp cứu chưa thể tiếp cận sớm. Nếu người thân kh.ông thực hiện đúng kỹ thuật, nguy cơ tai bi.ến rất cao.
Trường hợp chấn thương, đ.ột q.uỵ, tai bi.ến, nhiều người kh.ông biết s.ơ cứu, khiến t.ình trạng bệnh nặng hơn. Nếu kh.ông được đến bệnh viện để xử trí nhanh, người bệnh có nguy cơ t.u v.ong hoặc di chứng cả đời. “Do đó, thời gian trong cấp cứu vô cùng quan trọng, bản thân nhân viên y tế cũng vô cùng nóng r.uột, lo lắng”, anh nói.
Có lần, Đảng nhận th.ông tin bệnh nhân người nước ngoài, nặng 190 kg, suy hô hấp nặng, ở tầng ba chung cư. Kíp cấp cứu đặt ông trong chăn dày, huy động 9-10 người khênh xuống xe. Người bệnh suy hô hấp, “một giây cũng quý hơn vàng”. Tuy nhiên, đường tắc khiến quãng đường đến viện bị kéo dài, điều dưỡng phải theo dõi người bệnh lâu hơn, mắt kh.ông rời máy đo chỉ s.ố s.inh tồn, lo lắng họ ngừng thở, t.u v.ong. May mắn, bệnh nhân được đưa đến việc kịp thời, qua nguy kịch.
Cấp cứu 115 luôn có m.ặt để cấp cứu và hỗ trợ bệnh nhân. Ảnh: Phạm Chiểu
Kh.ông chỉ người bệnh bị ảnh hưởng, tắc đường cũng khiến nhân viên y tế căng thẳng hơn. Một nghiên cứu từ Tạp chí Y học Cấp cứu Quốc tế năm 2019 cho thấy họ phải đối m.ặt với mức độ stress gấp 1,5 lần so với các chuyên ngành khác do áp lực “chạy đua thời gian”. Khi giao th.ông tắc nghẽn, mức độ này tăng vọt, kiệt sức cả về thể chất lẫn tinh thần.
Hơn 4 năm lái xe cấp cứu, anh Thường vẫn kh.ông tránh khỏi căng thẳng khi chứng kiến bệnh nhân đau đớn, la hét, trong khi người nhà liên tục thúc giục “đi nhanh lên” giữa l.úc tắc đường. Có trường hợp còn phàn nàn: “Cấp cứu mà chậm trễ” hay thậm chí đe dọa: “Người nhà l.àm sao thì chúng mày kh.ông yên ổn”.
Trước đây, mỗi chuyến cấp cứu chỉ m.ất khoảng 25-30 phút, nhưng khi tắc đường, thời gian có thể kéo dài 2-3 tiếng. Ngồi lâu trên xe, đội ngũ y tế vừa phải theo dõi sát sao bệnh nhân, vừa động viên người nhà, khiến kh.ông khí “căng như dây đàn”. Tuy nhiên, ê kíp kh.ông thể bộc l.ộ sự lo lắng ra ngoài, vì điều này có thể khiến gia đình thêm hoảng loạn.
“Nhiều l.úc chỉ biết trông cậy vào sự giúp đỡ của người dân. Còi b.áo hiệu bật liên tục mà cũng kh.ông mấy tác dụng”, anh Thường chia sẻ.
Để g.iảm ùn tắc, giới chức Hà Nội cho biết đang phối hợp với cảnh sát giao th.ông điều chỉnh linh hoạt đèn tín hiệu theo từng khung giờ trong ngày; rà soát và khắc phục những bất cập về hạ tầng, t.ổ ch.ức giao th.ông t.ối ưu hơn.
Trong khi đó, đội cấp cứu 115 đặt nguyên tắc tiên lượng t.ình trạng bệnh nhân để đưa đến bệnh viện gần nhất. Với t.ình huống gặp ùn tắc, kíp linh hoạt thay đổi l.ộ trình, dùng còi ưu tiên, đi ngược chiều, vượt đèn đỏ, hoặc điều xe hỗ trợ thêm; chú ý kiểm soát t.ình trạng bệnh nhân để tránh diễn bi.ến xấu.
Vào những giờ cao điểm hoặc ngày lễ Tết, các đơn vị điều phối tăng cường thêm xe và nhân lực để đảm bảo tiếp cận nạn nhân nhanh nhất. Nhân viên y tế động viên nhau rèn luyện tinh thần thép để giữ bình tĩnh trong mọi t.ình huống.
Cấp cứu 115 trên cung đường tắc nghẽn. Video: Văn Phú
Sau hai chuyến cấp cứu, ê kíp trở về trạm và tranh thủ dùng bữa ăn đầu tiên trong ngày. Anh Thường chợp mắt để hồi phục sức lực. Y sĩ Long xem lại hồ s.ơ bệnh nhân, trong khi anh Đảng chăm chú vào chiếc điện thoại.
“Chỉ cần có cuộc gọi, chúng tôi lập tức lên đường, cố gắng hết sức để đến với bệnh nhân trong thời gian ngắn nhất”, anh Đảng cho hay.
B.áo Nhịp s.ống thị trường đưa tin “Hà Nội, TP HCM vào top tắc đường nhất thế giới” với nội dung:
Tờ Free Malaysia Today (Malaysia) mới đây đưa tin chỉ s.ố giao th.ông năm 2024 do TomTom, một trong những doanh n.ghiệp hàng đầu về công nghệ định vị và dẫn đường công bố.
Chỉ s.ố này bao gồm 500 thành phố ở 62 quốc gia/vùng lãnh thổ, sẽ tiết l.ộ những địa điểm có giao th.ông chậm nhất, sử dụng dữ liệu từ hơn 600 tr.iệu thiết bị được kết nối như hệ thống dẫn đường trên ô tô.
Theo danh sách này, top 10 thành phố kẹt xe nhất thế giới tập trung chủ yếu ở Châu Á.
Đứng đầu là thành phố Barranquilla của Colombia, nơi có thời gian di chuyển trung bình cao nhất là 36 phút để đi hết 10km.
Tiếp theo là ba thành phố của Ấn Độ – Kolkata, Bangalore và Pune – nơi m.ất hơn 33 phút để đi hết cùng quãng đường.
Hai thành phố lớn nhất Việt Nam vào top các thành phố kẹt xe nhất thế giới.
Thành phố châu Âu xếp hạng cao nhất là London ở vị trí thứ 5, với thời gian trung bình là 33 phút 17 giây. Ở châu Á, Kyoto, Nhật Bản và thành phố Davao, Philippines cũng nằm trong top 10.
Thành phố ở vị trí 500 là Thousand Oaks, California của Mỹ. Người dân thành phố này di chuyển 30 phút chỉ t.ốn 8 phút 36 giây.
Theo danh sách này, Hà Nội đứng thứ 29 toàn cầu về mức độ kẹt xe , m.ất trung bình 30 phút 28 giây để di chuyển hết 10km, so với năm ngoái đã tăng 30 giây.
Cùng với Hà Nội, TP HCM đứng thứ 32 toàn cầu về t.ình trạng kẹt xe. Người dân ở đô thị dẫn đầu Việt Nam về kinh tế m.ất trung bình 30 phút 14 giây cho quãng đường 10km, tăng đến 40 giây so năm ngoái.
Hà Nội, TP HCM thiệt hại hàng t.ỷ USD do kẹt xe
Tại buổi l.àm việc với Bộ Kế hoạch và Đầu tư ngày 12/7/2022, Sở Giao th.ông vận tải TP HCM cho biết, qua nghiên cứu của đơn vị và Viện Nghiên cứu phát triển TP, mỗi năm TP HCM thiệt hại khoảng 6 t.ỷ USD vì t.ình trạng ùn tắc giao th.ông.
Để g.iải bài toán này c.ực khó, vì TP HCM với hơn 9,3 tr.iệu dân, có mật độ xe quá cao, với hơn 1 tr.iệu ôtô, gần 8,5 tr.iệu xe máy, chưa tính xe vãng lai. Trong khi đó, mật độ đường giao th.ông ở TP HCM hiện chỉ đạt khoảng 2,44 km mỗi km2, thấp hơn nhiều so với tiêu chuẩn 10-13 km mỗi km2 khiến nhiều tuyến đường trở nên quá tải.
G.iải pháp t.ối ưu là phát triển vận tải công cộng, đặc biệt TP HCM đang đặt ra mục tiêu đến năm 2045 l.àm thêm 168,36 km metro, nâng tổng chiều dài lên khoảng 351,08 km. Vào năm 2060, sẽ hoàn thành thêm 159 km để hoàn thành toàn bộ mạng lưới metro dài khoảng 510 km.
Hà Nội và TP HCM tiêu t.ốn đến hàng t.ỷ USD do vấn nạn kẹt xe.
Theo Giám đốc Sở Giao th.ông vận tải Hà Nội Nguyễn Phi Thường, Hà Nội có gần 8 tr.iệu phương tiện giao th.ông, trong đó, có hơn 1 tr.iệu ô tô; 6,6 tr.iệu xe máy và gần 185.000 xe máy điện, t.ốc độ gia tăng phương tiện giao th.ông trung bình của Hà Nội khoảng 4-5%/năm.
Tuy nhiên, diện tích đất dành cho giao th.ông trên diện tích đất xây dựng đô thị còn thấp (đạt khoảng 10,35%). Hạ tầng giao th.ông chỉ tăng 0,5%/năm, còn phương tiện giao th.ông tăng 4-5% dẫn đến t.ình trạng ùn tắc giao th.ông.
Ông Nguyễn Phi Thường còn th.ông tin: Một s.ố nghiên cứu cho thấy, thiệt hại do ùn tắc giao th.ông đối với Hà Nội dao động từ 1-1,2 t.ỷ USD/năm . Đó còn chưa kể đến t.ình trạng ùn tắc giao th.ông còn gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc s.ống của người dân.
B.áo cáo của Sở Giao th.ông vận tải Hà Nội cho biết, từ đầu năm 2024, Hà Nội x.ác định có 33 điểm ùn tắc giao th.ông trong giờ cao điểm. Đến hết tháng 11/2024, TP đã xử lý được 13 điểm, còn lại 20 điểm. Tuy nhiên, Hà Nội lại phát s.inh thêm 16 điểm ùn tắc, nâng tổng s.ố điểm ùn tắc trong giờ cao điểm của thủ đô lên 36.
